Mụn nội tiết là một dạng mụn mà nhiều người, cả nam lẫn nữ, đều có thể gặp phải. Những người thường bị loại mụn này thường ở tuổi dậy thì hoặc trong giai đoạn cơ thể đang thay đổi về mặt hormone. Đây là loại mụn khá cứng đầu, không dễ điều trị và thường đòi hỏi sự kiên nhẫn lâu dài. Vậy thực chất mụn nội tiết là gì và làm thế nào để kiểm soát chúng một cách hiệu quả? Hãy cùng dogworkscats2.com tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
Mụn nội tiết là gì?
Mụn nội tiết, hay còn gọi là mụn trứng cá do nội tiết, xuất hiện khi sự cân bằng hormone trong cơ thể bị thay đổi. Loại mụn này thường xuất hiện chủ yếu ở cằm, xung quanh xương hàm và đôi khi ở vùng cổ.
Mặc dù mụn trứng cá hay mụn nội tiết phổ biến nhất ở tuổi dậy thì, sự rối loạn hormone cũng có thể xảy ra ở người trưởng thành, đặc biệt là phụ nữ trong các giai đoạn kinh nguyệt, thai kỳ hoặc mãn kinh.
Theo ước tính, khoảng 50% phụ nữ từ 20 đến 29 tuổi gặp phải mụn nội tiết và con số này giảm còn 25% ở nhóm tuổi 40–49. Chính vì thế mà đây chính là vấn đề đáng đau đầu đối với các chị em đang ở độ tuổi thanh xuân khi nó ảnh hưởng trực tiếp đến ngoại hình và sự tự tin mỗi khi ra đường.
Dấu hiệu nhận biết mụn nội tiết
Sau khi biết mụn nội tiết là gì, để xác định loại mụn này, bạn có thể quan sát một số dấu hiệu điển hình gồm có:
Mụn tập trung ở cằm và xương hàm
Vị trí là yếu tố quan trọng giúp nhận biết mụn nội tiết. Khi mụn xuất hiện nhiều ở phần dưới khuôn mặt, đặc biệt là ở cằm và xương hàm, khả năng cao là do hormone dư thừa kích thích tuyến bã nhờn. Đây là khu vực tập trung nhiều tuyến bã nhờn, nên mụn nội tiết thường xuất hiện tại đây.
Mụn dạng bọc hoặc mủ
Khác với mụn ẩn hay mụn đầu đen, mụn nội tiết thường là mụn viêm, mụn bọc hoặc mụn mủ. Chúng thường sưng đỏ, đau nhức và đôi khi để lại thâm sau khi khỏi. Ngoài cằm và quai hàm, mụn còn có thể xuất hiện ở trán, thái dương, khiến người mắc cảm thấy thiếu tự tin.
Mụn kéo dài sau tuổi dậy thì
Nếu bạn vẫn xuất hiện nhiều mụn sau tuổi dậy thì, đặc biệt từ 20 đến 30 tuổi, đây cũng là dấu hiệu điển hình của mụn nội tiết. Trong giai đoạn này, hormone trong cơ thể hoạt động mạnh, phụ nữ cũng trải qua các thay đổi sinh lý liên quan đến mang thai hoặc sinh con, dẫn đến mất cân bằng nội tiết.
Dễ nổi mụn khi căng thẳng
Căng thẳng, thiếu ngủ hoặc áp lực kéo dài có thể khiến hormone cortisol tăng cao, kích thích tuyến bã nhờn và làm xuất hiện mụn viêm nặng. Đây cũng là lý do tại sao khi căng thẳng, mụn thường mọc nhiều hơn.
Nguyên nhân gây mụn nội tiết là gì?
Dư thừa androgen
Androgen là hormone cần thiết cho sự phát triển và sinh sản của cả nam và nữ. Khi lượng androgen dư thừa, các tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, tiết nhiều dầu hơn mức cần thiết. Dầu thừa kết hợp với tế bào chết và bụi bẩn gây bít tắc lỗ chân lông. Trong môi trường thiếu oxy này, vi khuẩn gây mụn phát triển mạnh, dẫn đến tình trạng sưng tấy, mụn mủ.
Các yếu tố rủi ro khác
- Tuổi dậy thì và các giai đoạn thay đổi hormone ở phụ nữ như kinh nguyệt, thai kỳ hoặc mãn kinh.
- Căng thẳng, áp lực công việc, mất ngủ kéo dài.
- Chế độ ăn uống và sinh hoạt thiếu khoa học làm hormone dao động.
- Sử dụng thuốc tránh thai hoặc các loại thuốc khác có ảnh hưởng tới hormone.
- Rối loạn nội tiết như hội chứng buồng trứng đa nang, suy giáp hoặc các bệnh liên quan đến nội tiết khác.
Hướng dẫn cách điều trị mụn nội tiết
Để xử lý mụn nội tiết hiệu quả, người mắc cần kiên trì và tuân thủ các phương pháp phù hợp với tình trạng da.
Sử dụng thuốc theo hướng dẫn bác sĩ
Sau khi kiểm tra da và đánh giá tình trạng mụn, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc phù hợp. Bao gồm:
- Thuốc bôi chứa retinoid giúp tái tạo da và ngăn ngừa bít tắc lỗ chân lông.
- Thuốc ức chế androgen nhằm cân bằng hormone.
- Thuốc kháng sinh uống hoặc bôi để giảm mụn viêm, mụn mủ.
- Thực phẩm chức năng hỗ trợ cân bằng hormone nếu cần thiết.
Việc dùng thuốc tây y có thể đem lại hiệu quả nhanh nhưng cần tuân thủ đúng liều lượng để hạn chế tác dụng phụ. Thậm chí nếu một số loại thuốc còn có thể gây kích ứng nên hãy nghiêm túc lắng nghe các dấu hiệu bên trong cơ thể để có điều chỉnh kịp thời.
Sử dụng phương pháp tự nhiên
Các sản phẩm tự nhiên có đặc tính kháng viêm, kháng khuẩn như dầu trà xanh, dầu tràm trà có thể hỗ trợ giảm mụn nhẹ. Ngoài ra, các axit thực vật như AHAs giúp loại bỏ tế bào chết, làm thông thoáng lỗ chân lông và hạn chế sẹo mụn. Phương pháp này chỉ phù hợp với mụn nội tiết ở mức độ nhẹ.
Lời khuyên để hạn chế mụn nội tiết
Để kiểm soát mụn nội tiết hiệu quả, ngoài việc điều trị theo bác sĩ, bạn có thể áp dụng một số thói quen giúp cân bằng hormone và chăm sóc da:
- Duy trì chế độ sinh hoạt hợp lý, ngủ đủ giấc, giảm căng thẳng.
- Ăn uống cân đối, ưu tiên rau xanh, trái cây và tránh thực phẩm quá nhiều dầu mỡ.
- Vệ sinh da đúng cách, không lạm dụng sản phẩm chứa hóa chất mạnh.
- Thường xuyên theo dõi tình trạng da để điều chỉnh phương pháp điều trị kịp thời.
Tổng kết
Mụn nội tiết là gì và các thông tin liên quan cho thấy nó hoàn toàn có thể kiểm soát nếu biết cách chăm sóc và điều trị đúng phương pháp. Hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu và lựa chọn phương pháp phù hợp sẽ giúp bạn nhanh chóng cải thiện làn da, giảm mụn và ngăn ngừa sẹo. Đối với những trường hợp mụn nặng hoặc dai dẳng, việc thăm khám bác sĩ chuyên khoa là điều cần thiết để đạt hiệu quả tối ưu.